در زمانهای قدیم بشر از روشهایی مثل آب انبار کردن یا یخدان برای حفظ مواد غذایی خود استفاده میکرد . درسال 1748 میلادی ویلیام کولن دانشمندی از اسکاتلند از اولین یخچال مصنوعی رونمایی کرد ، بعدها یک مخترع آمریکایی به نام اولیور اونس که به پدر علم یخچال معروف است سیستم یخچال بخار فشرده را اختراع کرد ، سپس در طی سالها دانشمندان دیگری طرح اولیه اولیور اونس را تکمیل کردند تا این که در سال 1913 میلادی فرد ولف دانشمند آمریکایی یخچال خانگی را برای اولین بار عرضه کرد . یخچال دستگاهی است که از یک وسیلهی سرد کننده ، عایق حرارتی و مکانیسمی برای انتقال گرما از داخل این محفظه به بیرون تشکیل شده است.
یخچال فریزر یکی از وسایل ضروری است که به هیچ عنوان نمیتوان آن را از آشپزخانه حذف کرد ، یخچالها از گذشته تا کنون تغییرات زیادی را به خود دیده اند و انواع و مدلهای گوناگونی از آن طراحی و ساخته شد.بعضی از مردم تصور میکنند اگر دلیل کار نکردن یخچال درب آن باشد باید کل درب عوض شود در صورتی که ممکن است مشکل فقط خراب شدن لاستیک درب یخچال باشد که گاهی اوقات با یک شستشو یا چرب کردن میتوان این مشکل را از بین برد و حتی نیاز به تعویض لاستیک یا نوار نیز نیست .
برای افزایش کارایی موتور یخچال یکی از اقداماتی که میتوان انجام داد تعویض یا تعمیر لاستیک آسیب دیدهی دور درب یخچال است زیرا اگر نوار آسیب دیده تعمیر یا تعویض نگردد مشکلاتی را در پی خواهد داشت ، به طور مثال مشکلاتی از قبیل از بین رفتن برودت یخچال ، خرابی و فساد مواد غذایی درون یخچال ، آسیب دیدن قطعاتی مثل کمپرسور ، ترموستات ، برد الکتریکی و برفک زدن را به دنبال خواهد داشت علاوه بر این خراب شدن لاستیک درب یخچال باعث اتلاف انرژی میشود در نتیجه کار یخچال و مصرف برق آن بیشتر میشود و به طبع در کنار افزایش مصرف برق دستگاه ، راندمان آن کاهش یافته و طول عمر دستگاه نیز کم میشود . بنابراین با عوض کردن یک نوار معیوب با هزینهی کم از مشکلاتی که بعد ها ایجاد میشود و بعضا هزینههای سنگینی را ایجاد میکند جلوگیری کرده و نیز مانع اتلاف انرژی میشوید .
نکاتی که قبل از تعویض لاستیک درب یخچال باید بررسی شود
قبل از عوض کردن لاستیک دور درب یخچال باید به طور کامل تمام بخشهای آن بررسی شود تا اطمینان حاصل کنید که این نوار دچار خرابی شده است ، بررسی کردن این امر کار دشواری نیست فقط کافی است تمام قسمتهای آن را با دقت ببینید که دچار ترک خوردگی یا پارگی نشده باشد ، اگر ترک خوردگی روی لاستیک مشاهده کردید با استفاده از کمی روغن برای جلوگیری از ترک خوردن بیشتر لاستیک را کاملا به روغن آغشته و چرب کنید این کار را چند مرتبه انجام دهید تا خشکی لاستیک از بین برود وقتی که خشکی از بین برود فاصلهی ایجاد شده بین درب و پلاستیک نیز از بین میرود اگر با این کار لاستیک تعمیر نشد دیگر چارهای جز عوض کردن لاستیک نیست .
یکی از روشهای تشخیص لاستیک خراب به این صورت است که باید یک کاغذ مثلا یک اسکناس را بین یخچال و لاستیک درب قرار دهید و بعد از بستن درب یخچال بررسی کنید اگر کاغذ خیلی راحت برداشته شد یعنی که نوار مشکل دارد ولی اگر حس کردید کشیدن آن سخت است نیاز به تعویض نیست و با تعمیر کردن مشکل حل خواهد شد . روش دیگری که میتوان به کمک آن وضعیت لاستیک دور درب یخچال را بررسی کرد دمای اطراف درب یخچال است ،اگر هوای اطراف درب سرد باشد یعنی لاستیک دچار نقص میباشد . یکی دیگر از راههایی که به کمک آن میتوانید ایراد در لاستیک دور درب یخچال را تشخیص بدهید این است که متوجه شوید یخچال شما عملکرد بیشتری دارد همچنین میتوانید مهر و موم درب آن را مشاهده کنید اگر قالب های سیاه رنگ وجود داشت نیاز به تعویض میباشد .
یکی دیگر از اقدامات قبل از تعویض لاستیک خرید لاستیک مناسب است که در این مورد باید از کسانی که در تعمیر یخچال فریزر متخصص هستند کمک گرفته شود ، همچنین با معرفی مدل یخچال به نمایندگی ها و فروشگاه های مجاز لوازم خانگی میتوان لاستیک مناسب با مدل یخچال را خریداری کنید . توجه داشته باشید اگر پلاستیک زیر لاستیک درب هم مشکل داشته باشد آن را هم باید عوض کنید . یکی دیگر از توصیههایی که متخصصان قبل از تعویض لاستیک دارند این است که لاستیک را قبل از تعویض مدت کوتاهی در آب گرم قرار دهید با انجام این کار لاستیک انعطاف پذیر میشود و عملیات نصب راحت تر صورت میگیرد .
اقداماتی که برای تعویض لاستیک دور درب یخچال باید انجام دهید
ابتدا برای شروع تجهیزات مورد نیاز خود را که فقط یک پیچ گوشتی سر شش گوش میباشد را آماده کنید . بعضی از افراد درب یخچال را قبل از نصب لاستیک جدا میکنند که این امر ضروری نیست و بدون جدا کردن درب هم میتوان لاستیک قدیم را خارج کرده و لاستیک جدید را بر روی یخچال نصب کرد .
اولین قدم در نصب لاستیک این است که از عدم اتصال دستگاه یخچال به برق اطمینان حاصل کنید ، سپس لاستیک قدیمی را از درب یخچال به این صورت که از داخل به پایین آن چنگ بزنید و لاستیک را به عقب بکشید جدا نمائید تا جایی که قادر باشید نگهدارنده فلزی لاستیک درب یخچال را ببینید سپس پیچهای نگهدارنده لاستیک درب یخچال را با استفاده از پیچ گوشتی مهره شش گوش باز کنید ، برای این که پیچ ها را که زیر لاستیک قرار دارند در بین لایهی پلاستیکی و لاستیک نگه دارید لبه های لاستیک را بلند کنید ، اکثرا پیچ ها در یک لایه پلاستیکی نگهداری میشوند که وظیفهی آنها چسباندن لاستیک به داخل درب است ، وقتی پیچ ها همه شل هستند لاستیک درب به راحتی از پشت درب یخچال جدا میشود البته توجه داشته باشید این کار را نباید با نیروی زیادی انجام دهید چون بعضی از لاستیک های درب یخچال شکنندهاند و اگر با شدت این کار را انجام دهید باعث شکستن یا خرابی آن میشود .
در مرحلهی بعد لاستیک جدید را که از قبل خریداری کردهاید به این صورت جایگزین کنید که یکی از گوشه های لاستیک در بالای یخچال قرار دهید و لبهی لاستیک جدید را بر روی گیره فلزی فشار داده و لاستیک را در پشت نگهدارنده فلزی و کل اطراف محفظه یخچال قرار دهید برای این امر بهترین کار این است که از گوشهی بالا شروع کنید . برای جلوگیری از چسبیدن لاستیک به دست و سخت شدن عملیات تعویض لاستیک میتوانید از کمی پودر بچه استفاده کنید به این طریق که پودرها را در گوشه های سمت چپ لاستیک بریزید ، علاوه بر جلوگیری از چسبندگی این امر از پیچ خوردگی لاستیک نیز جلوگیری میکند بعد از تمام شدن فرآیند نصب درب یخچال را چند بار باز و بسته کنید تا از نصب درست آن مطمئن شوید .
چند نکته تکمیلی در ارتباط با تعویض لاستیک درب یخچال
نکته اول : معمولا موقع بررسی لاستیک دور درب یخچال قبل از تعویض قسمت های بالایی درب یخچال که قدمان به آن نمیرسد و دور از دید است از بررسی جا میماند از این رو بهتر است قبل از باز کردن و تعمیر از یک چهار پایه استفاده کرده و قسمتهای بالایی را هم بررسی کنید اگرچه امکان وجود خرابی در آن قسمتها کم است ولی بهتر است توجه لازم به همهی قسمتها داشته باشید تا عملیات تعمیر و تعویض بدون نقص انجام شود .
نکته دوم : همان طور که در بالا نیز اشاره کوچکی کردیم برای چفت کردن لاستیک از گوشهها شروع به چفت کردن کنید و سپس طول و عرض نوار را چفت کنید اگر با دست نتوانستید این کار را انجام دهید از یک چکش پلاستیکی کوچک استفاده کنید به این صورت که درب را در دست بگیرید و ضربههای آرام بر روی نوار بزنید .
نکته سوم : برای تعمیر لاستیک درب یخچال میتوانید با استفاده از سشوار و روغن قسمتهایی که تغییر شکل داده را ابتدا با سشوار خوب گرم کنید و به سمت بیرون حالت دهید سپس چرب کرده و بگذارید مدتی به همان صورت بماند حتی اگر مجبور به تعویض لاستیک هم شدید میتوانید لاستیک نو را نیز سشوار کرده و چرب کنید این کار از ترک خوردن و خشک شدن لاستیک جلوگیری خواهد کرد .
نکته پایانی : حتی اگر لاستیک نو خریداری کردهاید باز هم با دستمال گرد و غبار آن را بگیرید تا عملکرد آن بهتر شود ،در ضمن اگر برای تعویض یا تعمیر یخچال را جا به جا کردهاید بعد از اتمام کار یخچال را به حالت قبل خود برگردانید و منتظر بمانید تا حالت ثبات در آن برقرار شود سپس آن را به جریان برق وصل کنید . یکی از راههای صرفه جویی در هزینههای زندگی انجام دادن تعمیر وسایل توسط خود افراد است برای مثال در مواردی مثل خراب شدن لاستیک دور درب یخچال میتوانید با آموزش های کوتاه در حد چند دقیقه به تعمیر یا تعویض آنها بپردازید اگرچه سپردن این امور به کسانی که در آن تخصص دارند مطمئنتر میباشد .